Goochelaar Tony Wilson, al tien jaar dé spreekstalmeester van Wereldkerstcircus Carré
“Hooggeëerd publiek….” al 10 jaar met Tony Wilson (foto Stardust)
Kersttijd – circustijd. In heel Europa schieten de tenten als paddenstoelen uit de grond. De keuze is reuze voor iedereen die van circus en magie houdt. Goochelaar Jofri Boekschooten schittert in Wintercircus Arlette Hanson. Sylvia Schuyer is dit keer te zien in Ahoy als spreekstalmeester en het vermakelijke duo Scott & Muriel werken met kerst in Bouglione – Parijs. Christian en Bianca Farla staan in het Dresdner Weihnachts Circus en Rafael Scholten toont zijn manipulatie kunsten op Volksfestplatz Schweinfurt. En Hans Klok die is met zijn House of Horror in Nederland nog in Breda en Rotterdam te bewonderen en zal vast met een ‘snow storm’ zorgen voor een witte kerst. Maar in het enige echte klassieke circus van Nederland, het Koninklijk Theater Carré, staat ook een bekende goochelaar: Tony Wilson. Circusdirecteur Oscar Carré bouwde in 1887 aan de oever van de Amstel een stenen circustheater. Vlakbij het Amstelveld waar de rondreizende circussen altijd neerstreken. Tony is dit jaar voor de 10e keer de spreekstalmeester. Een goed moment dus om bij deze mijlpaal stil te staan. Circusliefhebber en goochelaar Marcel Verbakel zocht hem voor Informagie op, een paar dagen voor de première in Carré.
De leeuwen, paarden en clownshoofden decoreren de gevel met een duidelijke verwijzing naar het circus. (foto Marcel Verbakel)
De 32e editie van het Wereldkerstcircus: “Het grootste programma ooit” spettert van de posters af die door de hele stad hangen. Is het echt waar Tony?
“Ja, Stardust (Henk van der Meijden/Monica Strottman MV) mag dat met recht zeggen. Dit jaar bestaat de crew uit zo’n 120 mensen. In mijn afkondiging komende donderdag bij de première zullen ca. 80 artiesten rondom mij in de piste staan. Maar grootste kun je ook vertalen naar de acts zelf: 15 Chinezen met de grootste hoepelact aller tijden. Werkelijk on-ge-lo-fe-lijk wat deze acrobaten kunnen. Of, ook van het Groot Chinees Staatscircus Peking, een andere Gouden Clown winnaar, de verrukkelijke Diabolo-meisjes. Het grootste gezelschap ooit dat geheel synchroon de diabolo “het werk laat doen”. Het is bijna kunst wat mij betreft”.
Het Groot Chinees Staatscircus Peking presenteert De verrukkelijke Diabolo Girls. Bekroond met de Gouden Clown in Monte Carlo. (foto Stardust)
“Spreekstalmeester, niks appeltje-eitje”
De spreekstalmeester. Hoe zie jij die rol?
“Ik zie het als gastheer en sta tussen het publiek en de artiesten. Het publiek neem ik mee in de voorstelling en ik vertel hen iets over het circus en wat er gaat komen. En in het geval er zich iets onvoorziens voordoet – bijv. een technisch mankement – dan leg ik uit wat er is gebeurd, hoe lang het nog kan duren maar geef ook wat leuke ‘insides’ mee. Voor mij is een spreekstalmeester dus veel meer dan iemand die de acts ‘aan elkaar praat’. Je moet veel van circus houden maar er vooral ook veel van afweten om deze rol, dit vak, goed uit te oefenen. Maar ik ben ook gastheer voor de artiesten buiten de piste. Ik geef hen tips over de stad en ben een soort van vraagbaak. Dat doe ik met heel veel plezier en het schept nog meer een band met deze wereldreizigers”.
2009 Tony Wilson samen met clown Fumagalli (foto Francois Dehurtevent)
Het draait in het circus om de artiesten of heb jij net zo goed een hoofdrol?
“Jazeker, een spreekstalmeester is geen bijrol omdat je de gastheer bent en het publiek mag vertellen wat er komen gaat. Of dat het NU spannend wordt omdat hij of zij de vijfvoudige salto gaat doen. En als ik namens de artiest vraag om de grootst mogelijke stilte…dan kun je een speld horen vallen in het grote Carré. Trouwens, het theater is groot maar voelt als een warme jas. Het is werkelijk intiem”.
Hoe ben je zo in dit vak gerold. Je was een groot goochelaar?
“Eigenlijk was dat geluk bij een ongeluk. Ik had de rol van aangever in de show van Hans Klok: The New Houdini. Ik speelde de rol van Hans zijn vader. Joop van den Ende had grote plannen om met de show naar Las Vegas te gaan. Dat was natuurlijk geweldig maar helaas kreeg ik geen visum. Mijn rol kan ook door een Amerikaan gespeeld worden. Zo is de wetgeving nu eenmaal. Gert-Jan Dröge was al twee jaar spreekstalmeester maar kwam helaas te overlijden. Toen belde Henk van der Meijden mij. We kenden elkaar al want twee jaar eerder had ik al eens gesolliciteerd. Maar Henk koos toen voor Gert- Jan. De magie van de bekende Nederlander zullen we maar zeggen. Inmiddels staat het Wereldkerstcircus als een huis en is een Bekende Nederlander in de piste niet meer nodig. In de zaal zie je er heel veel zitten”.
Tony Wilson speelde de vader van Hans Klok in de show ‘Faster than Magic’ in 2007 (foto Tony Wilson)
Nu 10 jaar spreekstalmeester bij het Wereldkerstcircus. Maar precies 10 jaar geleden trad je af als bestuurslid van de NMU. Toeval?
“Ja, zoals ik eerder zei kwam het Wereldkerstcircus op mijn pad, alhoewel ik al een beetje aan het afbouwen was als goochelaar. Die NMU tijd was echt een geweldig leuke tijd met Ronald Moray als president. We hadden ontzettend veel plezier en organiseerden veel. Maar het nam dus ook heel veel vrije tijd in beslag. Op een gegeven moment heb ik het stokje weer overgedragen”.
Tony Wilson won in 1997 de 1e prijs originaliteit met “The Stooges” op het Nationaal Concours samen met Peter Vogel en Ronald Moray (coach Richard Ross). Met deze act deden ze ook mee op het FISM in Dresden (foto Tony Wilson)
“De goochelwereld is kleiner maar er zijn zoveel ego’s.”
Wat zijn de grote verschillen tussen een circusartiest en goochelaar?
“Laat ik eerst beginnen met de overeenkomst; passie voor het vak. Een kunstvorm die je kunt beheersen door heel veel te oefenen. Toch heb ik de afgelopen tien jaar wel gemerkt dat de circusartiesten zichzelf blijven ontwikkelen. Ze proberen steeds te vernieuwen, zichzelf ‘opnieuw uit te vinden’. Toen ik tien jaar geleden een trapezenummer aankondigde deed men een drievoudige salto. Nu vraag ik volledige stilte voor een vijfvoudige. Het is allemaal sneller geworden. Een beetje lastig is het vergelijken van de circus- met de goochelwereld wel. Voor close- up bijvoorbeeld is ‘vernieuwing’ misschien niet eenvoudig maar de vraag is of de huidige goochelaar zich die vraag voldoende stelt. Blijf ik iedere keer weer verrassen? Blijf ik mij zelf overtreffen?
Wat mij door de jaren heen is opgevallen is dat de circuswereld een heel open wereld is waarbij de artiesten natuurlijk concurrenten zijn maar elkaar toch ook willen helpen. Daar kan de goochelwereld soms een voorbeeld aan nemen. Juist in deze tijd dat door o.a. tv/social media magie zo populair is, zouden we daar als ‘goochelaars-industrie’ garen bij moeten spinnen. Ik zie veel ego’s en men probeert af en toe elkaar vliegen af te vangen. In de circuswereld is dat niet zo, daar helpen ze elkaar gewoon. In de goochelwereld wordt veel gepikt. Zorg voor onderscheid; neem Quintus de Paarse Goochelaar bijvoorbeeld die zijn eigen stijl neerzet.
Christian Farla en Hans Klok zijn ieder hun eigen weg gegaan. Ik ga met het meeste plezier naar Christian kijken maar ook met het meeste plezier naar Hans of Marcel Kalisvaart. Zij hebben een groot onderscheidend vermogen. Die doet dit, die doet dat. Ga daar zelf naar op zoek, wat maakt mij bijzonder? Waarom zou het publiek voor mij moeten kiezen?”
“Samen met Hans Klok in een kleedkamer, altijd gezellig!”
Tony Wilson stond als ‘aangever’ in de shows van illusionist Hans Klok maar ook mét hem in de piste van Carré (foto Tony Wilson)
Je hebt Hans Klok als spreekstalmeester aangekondigd in de circuspiste maar je was ook aangever in zijn shows. Bijzonder?
“Ja, dat is het zeker. Als spreekstalmeester doe je het in je eentje. Tenzij je in een clowns-act bijvoorbeeld een rol hebt. Je hebt dus ook alleen de verantwoordelijkheid. Het geeft ook een andere spanning. Als je niet precies op tijd bent met je tekst bijvoorbeeld was Hans daar natuurlijk niet altijd zo blij mee. Het reizen met Hans en de crew was geweldig. Maar drie weken hier op een zelfde stek met je eigen kleedkamer, je eigen huiskamer, is ook wel heel fijn. Je bent als team met en bij elkaar van artiest tot lichttechnicus. En bij de tour met Hans trokken we vaak gescheiden op, de ‘techniek’ ging in de Nightliner al vooruit.”
Hoeveel goochelaars heb je al meegemaakt in de circuspiste?
“Hans Klok natuurlijk. En Marco Karvo, een goochelaar uit Denemarken met papegaaien en het Duo Minasov, een quick change act uit Rusland. Er zijn niet zoveel goochelaars waarvan de act zich leent voor het circus. Scott & Muriel hebben een goede act maar die heb ik in een ander circus gezien en dus niet aangekondigd.”
Hans Klok heeft in zijn House of Horror-show ook een groot aantal top circus-acts. Die combi, is dat om in de toekomst nog vollere zalen te trekken?
“Ja ik denk het wel, alhoewel bij Christian of Marcel lukt dat ook zonder. Los van het feit dat het daar niet past in de opbouw, zijn dat andere types illusionisten met deels andere illusies. Daar “passen die circus-acts niet direct bij. Hans bouwt zijn show op in blokjes en dat gaat allemaal vliegensvlug. Een aantal rustpunten in de show is dan dus wel belangrijk.”
“De magic is het circus want dat maakt circus circus!”
Op goochelaar.com schreef je in 2011 een bericht waarom naar het Wereldkerstcircus Carré te komen. Wat zou je nu op Informagie.nl willen zetten?
“Dit programma, zoals genoemd: het grootste programma ooit, is werkelijk geweldig. Een grote diversiteit aan acts gebracht door 80 artiesten. En er zijn weer paarden in het circus. Dit keer met een bijzondere paardencarrousel van Fredy Knie Jr. met 27 paarden. Nog nooit eerder vertoond in Nederland. Oftewel: Hooggeëerd publiek; spanning, schoonheid en sensatie in het 32e Wereldkerstcircus Carré.”
Circusicoon Fredy Knie Jr. presenteert zijn paardencarrousel met 27 Friezen, Arabieren en Palomino’s tegelijk in de piste. Bekroond met de Gouden Clown in Monte Carlo (foto Stardust)
Het 32e Wereldkerstcircus Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Donderdag 22 december 2016 t/m zondag 8 januari 2017
Marcel Verbakel
Magic with a Smile
www.marcelverbakel.nl